ساييدن غيرهشيارانة‌‌دندانها (عموماًدرخواب) است كه‌‌مي‌‌تواند ساختار دندان را تخريب‌‌كرده‌‌و دندانهاي‌‌نرمال و سالم را از بين ببرد.

در تجربه‌‌،‌‌عمدتاً بنظر مي‌‌رسد كه ‌‌دندان‌‌سايي‌‌به‌‌خشم ناهشيار و ابراز نشده‌‌مربوط باشد. نفس تخلية هيجاني‌‌تحت هيپنوز، و نيزجستجوي‌‌سوابق هيجاني ‌‌و عاطفي‌‌اغلب ‌‌منجر به‌‌تخفيف علامت مي‌‌شود. گاهي‌‌هم سركوب‌‌مستقيم علائم مفيد است حتي‌‌اگر حادثه‌‌زمينه‌‌ساز يا خشم ناهشيار، مشخص نشود. در چنين مواردي‌‌ممكن است تلقين   Post-hypnotic براي‌‌جايگزيني‌‌"زدنِ ناخن" (Finger nail flicking) بجاي‌‌دندان‌‌سايي‌‌، مفيد باشد.در هيپنوز به‌‌بيمار تلقين مي‌‌شود كه‌‌هرگاه‌‌طي‌ّخواب، ‌‌دندانهاي‌‌بيمار به‌‌هم فشرده‌‌شد بيمار فوراً بيدار مي‌‌شود، Bruxism را قطع مي‌‌كند و سپس بسرعت به‌‌خواب ‌‌طبيعي‌‌وآرامش بخش (Restfull) برمي‌‌گردد. در بعضي‌‌موارد، استفاده‌‌از Self-hypnosis در رختخواب، مي‌‌تواند به‌‌ممانعت از ساييده‌‌شدن ‌‌دندانها در كل ساعات خواب‌‌كمك كند.

نمونة باليني:

"س.ن." يك بازرگان 42 ساله‌‌بود كه‌‌از همسرش جدا شده‌‌بود. وي‌‌سابقه‌‌ساله‌‌اي‌‌از تيك‌‌هاي‌‌متناوب ‌‌صورتي‌‌(Facial)‌‌و سابقه‌‌يك ساله‌‌اي‌‌از Bruxism داشت كه‌‌مسائل جدّي‌‌دنداني ‌‌‌‌ايجادكرده‌‌بود. در تست Hypnotizability اشپيگل، نمره‌‌او 2 تا 3 بود. در اولين و تنها جلسة ‌‌درماني‌‌به‌‌او روش "پرده‌‌فيلم" آموزش داده‌‌شد. به‌‌وي‌‌راهنمايي‌‌شد كه‌‌احساس شناوري‌‌كند و افكار و احساسش را به‌‌يك پردة تصور شده‌‌مرتبط سازد، بنابراين به‌‌همه‌‌عضلات بدنش منجمله‌‌فكها آرامش بدهد.گرچه‌‌دندان‌‌سايي‌‌ابتدائاً در طول خواب‌‌رخ داد، ولي‌‌Relaxation ناشي‌‌از هيپنوز وي‌‌(با روش پرده) در طي‌‌روز او را قادر ساخت كه‌‌تنش عضلاني‌‌طي‌‌شب ‌‌را در مدت دو ماه‌‌از خود مرتفع كند. پيگيري‌‌ساله‌‌نشان داد كه‌‌وي‌‌عاري‌‌از علامت است، وي‌‌جهت درمان با "يوگاي‌‌لحظه‌‌اي" ارجاع شد.

اكثر بيماران Bruxism مزمن تحت تنش واضح بوده‌‌و مملوّ از خشم و پرخاش‌‌مهار شده‌‌‌هستند. اين قسمتها مي‌‌بايدتوسط فردي‌‌كه‌‌آموزش روانشناختي‌‌ديده‌‌است تحفيف يابد.خودِ علامت را مي‌‌توان با آموزش خودهيپنوتيزم به‌‌بيمار كنترل كرد. هرگاه‌‌كه‌‌بيمار،خود را در حال ساييدن دندانها در خواب‌‌بيابد بايد ساييدن دندان را با احساس ريلاكس شدن،جفت (Pair) كند. ‌‌Relaxation بالاخره‌‌با تكرار تشويق (Reinforcment) جايگزين دندان‌‌سايي‌‌خواهد شد.يك مورد دندان‌‌سايي‌‌گزارش شده‌‌كه‌‌وقتي‌‌طي‌‌هيپنوز به‌‌واقعة تصادف اتوبوس كه‌‌باعث شروع Bruxism شده‌‌بود، بازگشت داده‌‌شد علائم او بهبود يافت.

تخمين‌‌زده‌‌مي‌‌شود كه‌‌% جمعيت نرمال در شيرخوارگي‌‌(پس از در آمدن دندانها) دندان‌‌سايي‌‌دارند. سائيدن مزمن دندانها ممكن است بصورت غير ارادي‌‌در زمانِ وضعيت‌‌هاي‌‌تنش آميز، يا بعنوان يك اتفاق مستقل در خواب‌‌دلتا(Delta) رخ دهد كه‌‌در اين صورت گاهي‌‌با مصرف تيوريدازپن يا الكل مرتبط است.درحالتهاي‌‌شديد صدمه‌‌شديد به‌‌ميناي‌‌دندان و درد مفصل تمپورومانديبولار (TMJ) ممكن است رخ دهد.

دندان‌‌سايي‌‌علاوه‌‌بر صدمه‌‌پريودونتال،با ايجاد صدا، افراد ديگرِاتاق را آشفته‌‌مي‌‌كند. درد صورت و سردرد محتمل است. حدود 85% تا 90% افراد در زماني‌‌طي‌‌ّعمرشان دندان‌‌سايي‌‌دارند ولي‌‌نوع مهم باليني‌‌فقط در 5% افراد است. دندان سايي‌‌شبانه‌‌ممكن است در مرحله‌‌دوم يا REM يا هر دو رخ دهد. بعضي‌‌دلايل حاكي‌‌از آن است كه‌‌دندان‌‌سايي‌‌توأم با خوابِ‌‌REM ممكن است شديدتر يا مخرّب‌‌تر باشد. ابزار دهاني‌‌(Night Guard) بطور رايج براي‌‌پيشگيري‌‌از Bruxism استفاده‌‌مي‌‌شود و به‌‌محافظت از دندانها كمك مي‌‌كند ولي‌‌اين ابزارها معمولاً باعث تخفيف درد فك ناشي‌‌از دندان‌‌سايي‌‌نمي‌‌شود.

تلقينات هيپنوتراپي‌‌مي‌‌تواند فوق‌‌العاده‌‌در درمان دندان‌‌سايي‌‌، سندرم مفصل تمپورومانديبولار (TMJ) و تطابق با پروتزهاي‌‌دنداني‌‌مؤثر باشد.

سندرمTMJ مي‌‌تواند به‌‌درد فك، حساسيت مفصل و عضلات، از بين رفتن دندانها (ثانويه به ‌‌دندان‌‌سايي‌‌) و دررفتگي‌‌مفصل يا صداهاي‌‌مفصلي‌‌منجر شود.

سندرمTMJ ، فشردن فك و دندان‌‌سايي‌‌ممكن است علل تشخيص داده‌‌نشدة سردرد خصوصاً سردردهاي ‌‌حين بيدار شدن از خواب باشند.

غير دندانپزشكان بايد درمورد TMJهاي‌‌احتمالي‌‌با دندانپزشك متخصصِMaxillofacial مشورت كنند.

علل دندان‌‌سايي‌‌:عدم تطابق فك بالا وپايين (Malocclusion)، نئوپلاسم، DJD ، آنومالي‌‌كونژنيتال ياتروما، جابجايي‌‌منيسك مفصل TMJيا پارگي‌‌آن.

پلاسبو در 64%- 40% بيماران سندرمTMJ مؤثر واقع مي‌‌شود چون استرس يك فاكتور اتيولوژيك هم در دندان‌‌سايي‌‌و هم در TMJ است. بنابراين تلقينات هيپنوتيزمي‌‌و خودهيپنوتيزم مي‌‌تواند به‌‌بهبود پايدار منجر شود.

درمان هيپنوتيزمي‌‌مي‌‌‌‌تواند شامل رفع هيجان(خشم)، آموزش خود هيپنوتيزم و هيپنوزِ تلقيني‌‌باشد.

تلقين براي‌‌درمان دندان سايي

[به‌‌بيمار توضيح مي‌‌دهيم كه‌‌وضعيت‌‌هاي‌‌توأم با استرس روز باعث مي‌‌شود كه‌‌ما دندانهايمان را به‌‌هم بساييم.]

...وقتي‌‌يكي‌‌از اين وقايع منجر به‌‌اضطراب ‌‌رخ مي‌‌دهد يا در حال رخ دادن است مثل يك امتحان خيلي‌‌سخت، اختلاف نظر با دوست يا والدين، يك تصميم مشكل، شما بطور ناخودآگاه‌‌دندانهايتان را به‌‌هم مي‌‌ماليد حالا شما يك راه‌‌بهتر براي‌‌اين وضع داريد. به‌‌اين ترتيب‌‌كه‌‌فعلاً براي‌‌حل همان مشكل، مقدار كافي‌‌انرژي‌‌عصبي‌‌را مصرف كنيد و بقيه‌‌انرژي‌‌را تخليه‌‌كنيد. وقتي‌‌شما مي‌‌خواهيد بخوابيد جمله‌‌اي‌‌مثل اين را به‌‌خودتان مي‌‌گوييد:" هيچ چيز در زندگي‌‌به‌‌آن اندازه‌‌مهم نيست كه‌‌وجود مرا تحليل ببرد."...

[به‌‌بيمار راهنمايي‌‌مي‌‌كنيم كه‌‌بيشتر موارد دندان‌‌سايي‌‌در خواب‌‌رخ مي‌‌دهد و علت آن است كه‌‌ذهنِ ناخودآگاه، وقايع استرس آور يا منجر به‌‌اضطراب‌‌را كه‌‌در طول روز رخ داده‌‌يا خطر وقوع آنها در آينده‌‌‌‌وجود دارد بياد مي‌‌آورد و آنها را مكرراً تكرار مي‌‌كند]

...در طول شب‌‌تماس غير عادي‌‌دندانهايتان شما را بيدار مي‌‌كند، شما لبخند مي‌‌زنيد و متوجه‌‌مي‌‌شويد كه‌‌ذهنِ ناهشيار شما درصدد حفاظت شماست، غلت مي‌‌زنيد و مجدداً به‌‌خواب‌‌مي‌‌رويد و هيچ مقدار از زمان خواب‌‌را از دست نمي‌‌دهيد.

... اين مهم است كه‌‌شما كنترل كنندة بدنتان باشيد، نه‌‌بدنتان كنترل كنندة شما.....

[در يك تكنيك ديگر مي‌‌توان از بيمار خواست:] هرگاه‌‌شما دندانهايتان را به‌‌هم سائيديد يا عضلات فك را منقبض كرديد دهان شما قدري‌‌باز مي‌‌شود، تا اندازه‌‌اي‌‌كه‌‌شما زبانتان را بين دندانهايتان قرار دهيد. اين به‌‌شما كمك مي‌‌كند كه‌‌عضلات شما شل و شل‌‌تر بشوند. اين مانع از انقباض عضلات شما مي‌‌شود. هرچه‌‌زبان شما بيشتر بين دندانهايتان باشد عضلات شما شل‌‌تر و راحت‌‌مي‌‌شوند مثل پنبةخيس... [تلقين براي‌‌اينكه‌‌هرگاه‌‌دندان سايي‌‌رخ داد بيمار بيدار شود.]