پلاکت درواقع نوعی سلول کوچک بدون هسته حاوی گرانول است.

برای وارد عمل شدن، پلاکت 3 مرحله زیر را طی می­کند تا روند اولیه لخته سازی شروع شود:

1- adhesion

2- aggregation

3- secretion

بطور نرمال تعداد پلاکتها در خون محیطی 450000-150000 تا است و عمر آنها بین 10-7 روز است. تا هنگامی که شمارش پلاکت بالای 100000 است اگر عملکرد نرمال باشد اغلب باعث اختلالات آزمایشگاهی نمی­شود.

بهترین روش برای ارزیابی تعداد پلاکت و سلامت فانکشن پلاکت تست BT است. BT نرمال زیر 8 دقیقه (ومعمولا 1تا3دقیقه) است.

زمان سیلان (BT ) به دوعامل زیربستگی دارد:

1- تعداد پلاکت

2- عملکردپلاکت

توضیح :چون BT تستی است که به نحوه انجام بستگی دارد پس می­تواند متغیر باشد و همچنین می­تواند اسکار در محل برجای بگذارد بسیاری از آزمایشگاه­ها تست آنالیز عملکرد پلاکتی (100-PFA) را انجام می­دهند.(بررسی زمان خونریزی خارج از بدن)

تست PFA نمی­تواند خون­ریزی ناشی از ترمبوسیتوپنی و عملکرد پلاکتی غیرطبیعی در زمانی که پلاکت کمتر از 000/100 باشد را از هم افتراق دهد.

وقتی ناحیه ­ای از رگ آسیب می­بیند کلاژن با داخل رگ تماس پیدا می­کند. از طرفی پروتئین VWF و عاملی که باعث اتصال پلاکت به فاکتور VWF می­شود گلیکو پروتئین Ib IX است پس در مرحله adhesionسه عامل کلاژن، GP Ib IX, VWF دخالت دارند.

برای اینکه پلاکتها دور هم بچسبند نیاز به یک گلیکو پروتئین دیگر بنام گلیکو پروتئین II b III a دارند که دور هم جمع شده و تشکیل یک توپی پلاکت می­دهد و ناحیه را مسدود می­کنند. معمولاً فیبرینوژن بعنوان واسطه به محل می­آید.

اختلالات پلاکت

1- کمبود تعداد پلاکت ( کمتر از 000/150)

2- اشکال در عملکرد پلاکت

علل کمبود پلاکت:

1-       پلاکت در مغز استخوان ساخته نشده است.

2-       پلاکتها در طحال بدام افتاده­اند.

3-       پلاکتها در روند DIC تخریب شده­اند.

4-       ناشی ازرقیق شدن(Dilutional ) :در اثر دریافت خون یا بدنبال بای پس کردن عروق قلبی(CABG)

5- اشکال در تولید پلاکت

ترومبوسیتوز: به افزایش تعداد پلاکت بیش از500 هزارراگویند.اما عملا پلاکت بیشتراز1میلیون ، بعلت افزایش غلظت خون می تواندمشکل سازشود.

ترومبوسیتوپنی : به کاهش تعداد پلاکت به زیر150هزارگفته می شود.یافته های بالینی براساس شدت کاهش متفاوت است:

1. پلاکت زیر100هزار: BT طولانی می­شود ولی علائم خونریزی خودبخودی دیده نمی­شود.مگرفرددچارضربات شدید شود.
2. در پلاکت­ زیر 50000 خونریزی در اثر تروماهای شدید ایجاد می­شود.
3. پلاکت زیر20هزار:باصدمات خفیف نیزدچارخونریزی می شود.
4. پلاکت زیر10هزار: بطورخودبخودی منجربه خونریزی می شود.
5. 5.>نکته: خونریزی از عروق کوچک پوست، مخاط و GI بیشتر در ترمبوسیتوپنی و اختلالت کیفی پلاکت و VWD اتفاق می­افتد. خون­ریزی همراه هماتوم در ارگانها و مفاصل یا عضلات در هموفیلی A یا B مشاهده می­شود.