معده
معده ، بخش متسع لوله گوارش به عنوان منبع ذخيره غذائی كه تازه خورده شده عمل نموده و فرايند هضم را شروع مي کند. معده باذخیره مقدارزیادی غذا( دربالغین 1.5 تا2 لیتر) ، به تغذیه متناوب کمک می کند .
اسفنكتر تحتاني مري درانتهای دیستال مری مستقراست ودر شرايط طبيعي مانع از بازگشت محتويات معده به مري مي شود .اسفنكتر پيلور نيز ساختمان مشابهی است كه در قسمت دیستال معده قرار دارد و نقش مهمي در نرم كردن ذرات جامد و حركت رو به جلوي لقمه غذا، و جلوگيري از رفلاکس محتويات دوازدهه به معده ، دارد . معده شامل 4 بخش است :كارديا بین جانکشن معدي- مروي و فوندوس معده قرار دارد . فوندوس گنبدي شكل معده، به سمت بالا، بالاترازکاردیا، برجسته شده و فوقانی ترین قسمت معده است که درتماس با همي ديافراگم چپ و طحال مي باشد .تنه معده ( کورپوس ) بلافاصله درزیرودرامتداد فوندوس قرارداشته وبزگترين قسمت معده است . ويژگي تنه ، وجود لایه های طولي معروف به چین (rugae) می باشد. انتروم از بريدگي گوشه اي (incisura angularis ) ، فرورفتگی ثابت وتیزی که وجه مشخصه انتهای تنه معده است ، تا پيلور يا کانال پيلور، ساختارلوله ای که معده رابه دوازدهه متصل می سازد، امتداد دارد .
مخاط معده شامل يك لايه سلول هاي اپي تليال ستونی حاوي موكوس و حاوی فرورفتگی هائی بنام حفرات معده (gastric pits) است كه مسیری برای ترشحات معده به داخل مجرای معده می باشند.ناحيه اوکسینتیک (Oxyntic) يا اسيد ساز معده در فوندوس و تنه قرار دارد،درحالی که غددمعدی حاوی سلول های اختصاصی پاریتال می باشد که اسید وفاکتورداخلی راترشح می کند. اين غدد حاوی سلول ها ي اصلی (chief cells) سرشار از زيموژن ، که پپسینوژن تولیدمی کند، و سلول ها ي اندوكرينشبه انتروكرومافين ، که هیستامین ترشح می کند، می باشد.غدد ناحيه انتروم داراي سلول هاي اندوكرين متفاوتي ،شامل سلول ها ي Gمترشح گاسترین و سلول هاي D مترشح سوماتواستاتین ، می باشد.
دوازده شامل 4 قطعه است: قسمت اول ، بولب يا كلاهك دوازدهه که سطح درونی آن صاف می باشد . مابقی دوازدهه دارای چين هاي حلقوي ويژه اي به نام plica circularis يا valvulae connivents می باشد كه سطح تماس را افزايش مي دهند. مخاط دوازدهه از سلول هاي ستوني به شکل پرز(ویلوس ) تشکیل شده که توسط حفرات ليبركون (Lieberkühn) احاطه شده اند . زير مخاط حاوی غدد تخصصي برونر(Brunner) است كه ترشحات غني از بيكربنات راجهت خنثي سازي اسيد ، ترشح می کنند . عصب دهي دوازدهه نيز مشابه معده است.