حجامت عمل مركب از دو مرحله مي باشد،بادکش کردن وتیغ زدن .:

الف) بادكش كردن (Cupping) : كه در گذشته دور از شاخ گاو استفاده مي شده است و هدف از اجراي آن ايجاد محيطي است كه فشار آن كمتر از فشار پيرامون خود باشد تا بدين ترتيب پوست واقع در زير ظرف مكش به درون آن رانده شود. بدین روش التهابي در پوست بوجود مي آيد و از سويي ديگر نوعي كرختي (پارستزي) در پوست حاصل مي گردد كه تيغ زدن را تحمل پذيرتر مي سازد و در عين حال قادر است رفلكسهايي را فعال سازد .

ب) تيغ زدن (Scarification): در اين مرحله پس از انجام بادكش اوليه بر موضع حجامت، بادكش برداشته شده و سپس به كمك تيغ خراشهايي را در جهت موازي با محور طولي بدن وارد مي آورند و با بادكش مجدد خون از موضع حجامت جاري مي گرددالبته نحوه کار بطور مکتوب از گذشتگان بدستمان نرسیده و عمدتا براساس تجارب قدیمی انجام می شود.

نکته:

1) مكانهاي حجامت عبارت از موضعي مي باشد كه حجامت در آن موضع تاكيد گرديده است و شامل ناحيه بين دو كتف، ناحيه پشت ساقها، ناحيه فرق سر، ناحيه چانه مي باشد. گرچه صاحب قانون از ساير نقاط بدن نيز براي حجامت استفاده مي كرده است و وي عمل حجامت را به دو گونه تفسير و مورد استفاده قرار مي داده است كه شامل بادكش تنها و بادكش با تيغ بوده است.

2 )به نظر مي رسد كه عمل حجامت منحصر به زمان ظهور اسلام نباشد زيرا هنگامي كه حجامت از سنتهاي پيامبران قلمداد شده باشد احتمال عقلي مي رساند كه در گذشته دور نيز جاري بوده است. دیده شده كه عملي معادل با حجامت موسوم به راكتا موشكا (Racta – moksha) در 2000 سال قبل نيز وجود داشته است كه از آن به عنوان يك روش درماني در اختلالات خون استفاده مي شده است. اين عمل در نوعي از تفكر درماني موسوم به آيورودا (Ayurveda) در هندوستان متداول بوده است و پزشكان آشنا با اين تفكر امروزه آن را در هندوستان و اروپا و آمريكا ترويج مي نمايند.

3) از متن احاديث و از مطالعه تاريخ، استنباط مي گردد كه حجامت در بين عرب متداول بوده است. بطوريكه در حديثي از ابي عبدالله (ع) نقل است كه مي فرمايد طب العرب في خمسه شرط الحجامه والحقنه والسعوط والقي والحمام.

و امام رضا (ع) در متن رساله ذهبيه از جزئيات انجام حجامت بطور مبسوط صحبت مي فرمايند.